In Nederland hebben werknemers veel rechten. Zo mag je met een onbepaalde tijdscontract niet zomaar ontslagen worden en ook in bijzondere situaties geldt een ontslagverbod. Maar in welke situaties krijg je ontslagbescherming? En wat zijn hierop de uitzonderingen? Wanneer kan je écht niet ontslagen worden door je werkgever en geldt er een ontslagverbod, opzegverbod of ontslagbescherming? Je leest het hieronder.

Wat is een ontslagverbod, opzegverbod of ontslagbescherming?

Deze 3 termen zijn synoniemen van elkaar en betekenen hetzelfde: dat de werknemer in deze situatie niet ontslagen mag worden (dus dat er een verbod op het ontslaan is). Hieronder zullen we het overal ontslagverbod noemen.

In welke situaties geldt een ontslagverbod?

Een ontslagverbod geldt in de volgende situaties:

1. Wanneer een werknemer ziek is
2. Wanneer een werknemer zwangerschapsgerelateerd ziek is of met bevallingsverlof is. In bepaalde gevallen ook wanneer de werknemer zwanger is.
3. Werknemers met bepaalde functies

Ziekte en een ontslagverbod

Als je ziek bent mag je dus niet ontslagen worden en geldt er een ontslagverbod. Echter, ook hier zijn uitzonderingen op.

Je werkgever mag en kan je tijdelijk contract niet verlengen. Als je een tijdelijk contract hebt of in je proeftijd zit, mag je werkgever er altijd voor kiezen om dit tijdelijke contract niet te verlengen. Ook als je ziek of zwanger bent. Echter, de reden voor het niet verlengen van het tijdelijk contract mag nooit de ziekte of zwangerschap zijn. Je werkgever moet dus een andere motivatie opgeven waarom ze jouw tijdelijke contract niet verlengen.

Bij een onbepaalde tijdcontract (vast contract) ligt dit anders. Zolang jij als werknemer ziekgemeld bent mag je niet ontslagen worden en geldt een ontslagverbod, tenzij je niet meewerkt aan de re-integratie zonder goede reden. Hiervoor moet je werkgever een dossier gaan opbouwen, in samenwerking met de bedrijfsarts, om aan te tonen dat jij niet meewerkt aan de re-integratie. Als dit bewezen wordt geacht is het ontslagverbod niet meer van kracht en mag je wel ontslagen worden. Het is daarom ook in jouw beste belang om – waar mogelijk – mee te werken aan de re-integratie. Meestal krijg je wel eerst sancties zoals een loonopschorting of een loonstop, maar wij blijven adviseren om dit niet te testen. Ben je het niet eens met het oordeel van de bedrijfsarts dan kan je altijd een second opinion of UWV deskundigenoordeel aanvragen. 

Geldt het ontslagverbod ook als ik ziek ben en ik wil zelf met ontslag?

In bepaalde situaties is het beter om met ontslag te gaan terwilj je ziek bent. Hier zijn zeker mogelijkheden voor. Wij categoriseren dit altijd in 2 soorten ziektes:

1. De chronische ziekte. Heb je een ernstige diagnose en ben je echt heel erg ziek? Dan adviseren wij om de 2 jaar ziekte samen met je werkgever te doorlopen en daarna de WIA keuring in te gaan. Een ontslag zal je hoogstwaarschijnlijk niet helpen en zorgt er alleen maar voor dat je geen inkomsten meer gaat ontvangen.
2. De werkgerelateerde ziekte. Er zijn veel werknemers die werkgerelateerd ziek zijn. Denk aan overspannenheid of een burn-out. Voor deze werknemers zijn er wel veel kansen om zelf met ontslag te gaan. Zo valt de stress van je werkgever van je af en kan je fris op zoek naar een nieuwe baan waar je het wel naar je zin gaat hebben. Wij bieden aan deze groep werknemers hulp om zelf om ontslag te vragen, waarbij wij altijd ons best doen om WW recht te houden. Zo kan je fit de WW in en rustig op zoek gaan naar een nieuwe baan die bij je past. Bekijk hier alle informatie over ziek en zelf om ontslag vragen.

Meld je je ziek nadat je een ontslagvoorstel hebt gekregen?

Dan geldt er in de meeste gevallen geen ontslagverbod. Het UWV kan met de documentatie van je werkgever ook wel inzien dat je je pas na het ontslagvoorstel hebt ziekgemeld en dat in deze situatie dus geen ontslagverbod geldt. Wij raden ook nooit aan om je ziek te melden nadat je een ontslagvoorstel hebt gekregen, omdat dit olie op het vuur gooit en nooit goed voor je uitpakt. Lees hier waarom wij niet adviseren om je ziek te melden na een ontslagvoorstel en gebruik onze tips!

De uitzondering hierop is wanneer je je ziekmeldt nadat je een ontslagvoorstel hebt gekregen en je echt medisch ziek bent. In dit geval wordt het VSO proces stilgelegd en adviseren wij je ook om nog niet de VSO te tekenen. Het is verstandig om eerst af te wachten wat de diagnose en prognose is, om te checken of je wellicht zou kunnen re-integreren of dat je ernstig ziek bent en misschien wel de vervroegde WIA in moet gaan.

Ontslagverbod bij zwangerschap

Tijdens de zwangerschap geldt ook een ontslagverbod. Vroeger werden vrouwen enorm benadeeld op de arbeidsmarkt vanwege een mogelijke zwangerschap. Daarom zijn er verschillende regels gekomen zoals zwangerschapsverlof en bevallingsverlof via het UWV om de vrouwen te beschermen. 

Bij een zwangerschap mag de werknemer niet ontslagen worden tijdens:

• de zwangerschap (in bepaalde gevallen, lees hieronder voor de uitleg)
• zwangerschapsgerelateerde ziekte (dit blijft gelden tot na het bevallingsverlof)
• bevallingsverlof en 6 weken na het bevallingsverlof

Geldt er nu wel of geen ontslagverbod tijdens de zwangerschap? Er geldt geen duidelijk ontslagverbod. Er zijn mogelijkheden waarbij je als zwangere werknemer ontslagen kan worden. In deze blog leg ik je duidelijk per situatie uit hoe dit zit: kan ik ontslagen worden als ik zwanger ben?

Ben je zwanger maar heb je het je werkgever nog niet verteld? Ook dan geldt het ontslagverbod. Het geldt al direct vanaf de eerste dag van de zwangerschap, dan mag je niet meer ontslagen worden. Dit geldt ook als je werkgever denkt dat je zwanger wil worden en je om die reden wil ontslaan. Dit mag absoluut niet! Helaas is het moeilijk – zo niet onmogelijk – om te bewijzen dat dit de reden voor het ontslag is wanneer dit gebeurt. Als je dit via de rechter wil aanvechten, loont dit kosten-baten technisch bijna nooit.

Ontslagverbod bij bepaalde functies

Bij bepaalde functies mag een werknemer niet ontslagen worden, met de reden van het uitoefenen van de functie. Dit klinkt vaag, maar met de uitleg hieronder wordt het helder.

De functies waarbij het ontslagverbod geldt zijn onder andere:

• lid van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging
• vervuller van de dienstplicht
• arbodeskundige

Er geldt dus een ontslagverbod als je lid van de ondernemingsraad bent. Je mag dan niet ontslagen worden vanwege je lidmaatschap van de ondernemingsraad. Je mag wel ontslagen worden vanwege je reguliere werkzaamheden, disfunctioneren, ontslag om bedrijfseconomische redenen etc. De reden van ontslag mag dus niets te maken hebben met je werk voor de ondernemingsraad, maar dit betekent niet dat je helemaal niet ontslagen mag worden. Dit is erg belangrijk om duidelijk te hebben.

Dit geldt overigens voor alle bovenstaande functies. Het ontslag mag niets te maken hebben met jouw werk in de bijzondere functie.

Samenvatting: ontslagbescherming voor mij als werknemer

Als werknemer geniet je dus ontslagbescherming in een aantal vormen en situaties. Weet je na bovenstaande uitleg nog niet zeker of een ontslagverbod geldt in jouw situatie? Of wil je controleren wat je nu het beste kan doen? Doe dan de gratis ontslag scan waarbij je in 2 minuten weet wat jij nu moet doen.